19.11.2009 tarihinde yayınlanan 2009-139 Sayılı SGK Genelgesi ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları işveren hissesinden beş puanlık (% 5) indirim uygulaması ile ilgili yayınlanan ait SGK genelgesi ile 5 puanlık indirimin uygulamasında sigortasız personel çalıştırma ve işverenler tarafından yapılan uygulama hataları nedeniyle 1 yıl kaybedileceği ve hazine tarafından karşılanan % 5 indirimin faizleri ile birlikte geri alınması uygulamasına açıklık kazandırılmıştır.
Genelgede açıklanan şartların ihlal edilmesi nedeniyle primlerin iade şartları açıklanmıştır. Ancak son yayınlanan “ SİGORTALILIK KONTROLÜ” tebliğleri ile kontrol sistemlerine“KADİM” ile yön verilmiştir.( Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele). Kayıt dışı istihdam yapan şirketler ve personel sigortalılık bildirimlerinde eksik gün bildirimlerinin hatalı yapıldığı için büyük sorunların yaşanacağı, bu kontrol sistemleri ile şirketlerin Hazine tatarından karşılanan Malullük Yaşlılık primlerinden % 5 iadenin birçok firma tarafından yapılacak hatalar nedeniyle kaybedilme riski oldukça artmış bulunmaktadır.
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazinece karşılanmasına ilişkin usul ve esasların açıklandığı 13/11/2008 tarihli ve 2008/93 sayılı Genelgenin “Muvazaalı İşlemlerin Önlenmesi” başlıklı 10 uncu maddesinde, belirtilen,
“Çalıştırdıkları sigortalıları kuruma bildirmeyenler ile sigorta prim indiriminden yararlandıktan sonra geriye yönelik olarak aylık prim ve hizmet belgesi düzenleyen işyerleri hakkında yapılacak işlemler ile çalıştırdığı sigortalıları kuruma bildirmediği veya prim ödeme gün sayısını eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinin, tespite ilişkin tutanağın,bilgi veya belgenin,mahkeme ilamının ilgili Üniteye geç intikal etmesi nedeniyle 5 puanlık prim indiriminden yersiz yararlanmış olduklarının anlaşılması halinde, bu aylara ilişkin daha önce Hazinece karşılanmış olan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ilgililerden tahsil edilecektir.”
Açıklamasına yer verilmiştir.
değerlendirildiğinde işverenler ve personel birimlerinde çalışanların hata yapmamalar, alt işverenlerin sigorta
işlemlerinin iyi takip edilmesi gerekmektedir.
2. Çalıştırdıkları sigortalıları kuruma bildirmeyenler veya geç bildirenler,
3. Sigortasız personel çalıştırmaya devam edenler
4. Hatalı işlemleri idare tarafından tespit edilenler,
5. Geriye yönelik bildirge düzenleyenler,
6. Tecil ve taksitlendirmesi bozulanlar,
7. Alt işverenlerine ait prim borcu bulunan asil işverenler,
8. Eksik gün bildirimlerinin yanlış olması veya SGK tarafından kabul edilmemesi,
9. İncelemelerde SGK tarafından yukarıda yazılı hatalı işlemlerin tespit edilmesi,
İndirim uygulanan dönemlere ilişkin geriye doğru düzeltme ve aylık hizmet belgesi verenler, ile ilgili açıklamalar yapılmıştır,
Bu durumda olan işverenlere yapılan 5 puanlık indirim uygulanmasında, olayın anlaşıldığı tarihten itibaren bir yıl süre ile indirim hakkı ortadan kaldırılarak yapılan indirimlerin faizleri ile geri alınacağı hakkında genelgede bilgilere ve uygulamalara yer verilmiştir. Olay 6 ay önce olmuşsa 6 aylık indirim faizleri ile birlikte geri alınacak sonbraki 6 ayda 5 puanlık indirim uygulaması yapılmayacaktır.
Geriye yönelik iptal ve düzeltme beyanları yapılması halinde eski dönemlerde uygulanan indirimler faizleri ile birlikte kurum tarafından geri alınacaktır. (2008/9 ayından önceki dönemler ile ilgili işlem yapılmayacaktır).
5510 sayılı yasanın yürürlüğe girmesi ile kurumların sigortasız çalışan personel ile ilgili bilgileri SGK ya bildirilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Bu nedenle firmaların 5 puanlık indirimi kaybetmemeleri için personeli işe başlatmadan önce sigorta yaptırmaları gerekmektedir.
Alt işveren çalıştıran asıl işverenlerin 5 puanlık indirimden yararlanmaları için alt işverenlerin prim borcu, idari para cezası, eksik tahakkuklardan kaynaklanan prim borçları olması halinde asıl işverenin 5 puanlık indirimden yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır.
Alt işverenler için dikkat edilmesi gereken alt işveren işyerlerinin asıl işverenin altında sigorta işyeri açmaları takip edilmektedir. Asıl işveren altında (İşyeri adresinde) işyeri açılmadığı takdirde SGK’ nın takip etme imkanı bulunmadığı için sonradan çıkan borçlar nedeniyle asıl işveren % 5 indirimi 1 yıl kaybetmektedir.
Bu nedenle SGK tarafından yayınlanan 2009-139 sayılı Genelgenin işverenler ve İK Yöneticileri tarafından yorumlanması ve uygulamaların bu genelgedeki esaslara göre yapılması gerekmektedir.
Ayrıca Yasanın kurumlara yüklediği sigortalılık Kontrolü konusu ile elde edilen bilgilerin değerlendirildiği “KADİM”
(Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele) birimi ile elde edilen bilgiler değerlendirilerek işverenler için elde edilen bilgiler şirketleri oldukça zorlayacaktır.
Bu konuda blog’ umda yer alan “İŞVERENLERİ BEKLEYEN SORUNLAR, SİGORTALILIK KONTROLÜ” yazımda detaylı bilgileri bulabilirsiniz.
İyi günler dilerim.
Şakir Gülsever
Yönetim Danışmanı
FSEK gereğince Kaynak Gösterilmeden yayınlanamaz
