Gazete ve internet sitelerinde yayınlanan haberlere göre, aylık 1.833 TL brüt ücret geliri elde edenler dışındaki çalışanların, vergi matrahlarında ve oranlarına değişiklik yapılacağı, 22.000 TL üzerinde gelir elde edenlerin vergi indirimi alacağı ve iade yapılacağı yönünde yanlış bilgiler verilerek çalışanları beklentiye sokacak duyurular yapılmıştır. Tasarı açıklandıktan sonra üzerinde yapılan incelemelere göre, vergi indirim hakkından 5.000 TL’den fazla ücret geliri elde edenlerin faydalanacağı ücret, kademelerine göre yıllık minimum 88 TL, maksimum 2.100 TL vergi indirimi sağlanacağı hesaplanmıştır.
15.10.2010 tarihinde Anayasa Mahkemesi, tarafından iptal edilen % 35 vergi dilimi için 08.07.2010 tarihine kadar yeni yasa çıkarılarak GVK’ nın 103 Maddesinde, değişiklik yapılması zorunlu olduğu için hükümet tarafından, vergi incelemeleri konusunda yapılacak yasal değişikliklerle birleştirilerek hazırlanan tasarıya ilave edilmiş ve TBMM Başkanlığına sunulmuştur.
GVK’ nın 103. maddesinde yapılması düşünülen değişiklikle ile yıllık 50.000 TL’ ye kadar olan ücretlerde vergi kesinti oranları aynen korunmuş, 50.000 TL üzerinde vergi matrahı olanlarda, % 35’lik vergi stopaj oranı ise 2 kademeli hale getirilerek uyum sağlamaya çalışılmıştır. Tasarıda 2009 yılında fazla kesilen vergiler ile ilgili indirim ve iade konuları kapsama alınmamış, sadece 01.01.2010 tarihinden itibaren indirim yapılması yasaya konmuştur. 2009 Yılı ile ilgili yasada bilginin yer almamasının sebebi ise gerekçeli karar 08.01.2010 tarihinde yayınlandığı için kapsam dışında bırakıldığı düşünülmektedir..
Tasarıda yer alan vergi incelemeleri ile ilgili düzenlemeler dışında GVK’ nın 103. maddesinde yapılacak değişiklikle ilgili bordro tahakkuklarında yapılacak uygulamalara gelince,
- Çalışanların 50.000TL ücret matrahı olanlardan % 27 vergi uygulanarak indirim yapılacak,
- Yasa çıkıncaya kadar % 35 Gelir vergisi kesilenlerden vergisi ödenmeyen kısmı terkin edilerek personele iade edilecektir.( Brüt Ücret alanlar için )
- Vergi dairesine yatırılanlar işveren vergilerinden mahsup edilerek çalışanlara iade edileceği,
- Mahsup imkânı yoksa personele iade edileceği yasada yer almaktadır.
Yapılan değişiklik ile sadece 22.000 TL - 50.000 TL arasındaki kazançlar için uygulanan % 27’lik GV oranı;
76.250 TL’ lık üst sınıra yükseltilmiş, fazla gelir elde edenler de 76.250 TL üzerindeki gelirler için % 35 vergi oranı uygulamaya devam edileceği yasa tasarısında yer almıştır.
Bilindiği üzere GVK ‘nın 103 maddesinde yapılacak değişiklik tasarısına göre, vergi oranları;
8.800 TL’ye kadar % 15
22.000 TL'nin 8.800 TL'si için 1.320 TL, fazlası % 20
76.250 TL'nin 22.000 TL’si için 3.960 TL, fazlası % 27
76.250 TL’den fazlasının 76.250 TL’si için 18.607 (*) TL, fazlası % 35
22.000 TL'nin 8.800 TL'si için 1.320 TL, fazlası % 20
76.250 TL'nin 22.000 TL’si için 3.960 TL, fazlası % 27
76.250 TL’den fazlasının 76.250 TL’si için 18.607 (*) TL, fazlası % 35
Tasarı ile yapılacak değişikliklerle 50.000 TL’ lık Matrah dilimi ortadan kaldırılmış, yerine 22.000 TL den sonra 76.250 TL’ lık vergi matrahı oranı % 27 olarak tespit edilmiştir. Bu esasa göre kümülâtif vergi matrahı 50.000 TL İle 76,250 TL arasında kalan 26.250 TL’ lık kısım için, % 27 oranında vergi kesintisi yapılacak, 76.250 TL’yi aşan kısım ise eskisi gibi % 35 vergiye tabi tutulacaktır.
Çalışanların ücretlerinden kesilen gelir vergisi indirimi veya iadesi 50.000 TL.-76,250 TL arasında bulunan;
26.250 TL üzerinden % 8 indirim sağlanacaktır. Yüksek ücret alan çalışanlarda toplam 2.100 TL indirim ücret büyüklüğüne göre yıl içerinde değişik tarihlerde gerçekleşecektir.
Bu konuda fikir vermesi için ücret gelirlerine göre örnek vergi indirim tablosu aşağıya çıkarılmıştır.
Yukarıda açıklandığı üzere tasarı açıklandıktan sonra düşük ve orta gelir grubunda bulunanların ücretleri üzerinden vergi indirimi almaları imkânı bulunmadığı 5.000.TL üzerinde ücret alanların ise vergi indirimi alabilecekleri görülmektedir.
Yukarıda açıklandığı üzere tasarı açıklandıktan sonra düşük ve orta gelir grubunda bulunanların ücretleri üzerinden vergi indirimi almaları imkanı bulunmadığı 5.000 TL üzerinde ücret alanların ise vergi indirimi alabilecekleri görülmektedir.
Firmaların değişikliklerin yasalaşma öncesi ve sonrası yapılacak işlere gelince;
- Kümülâtif vergi matrahı 50.000.TL üzerinde olan personellerinin ücret listelerini çıkarmaları,
- Yasa çıkıncaya kadar bu listelere göre muhtasar beyannameleri ihtirazi kayıtla vermeleri ve 30 gün içinde vergi mahkemesine dava açmaları,
- Değişikliğin resmi gazetede yayınlandığı aydan sonra 50.000 TL- 76.250 TL arasında kümülâtif vergi matrahı olan personelin vergi kesintilerini %27 olarak yeni orana göre kesmeleri,
- 76.260 TL, kümülâtif vergi matrahını geçen personelden %35 vergi kesmeleri gerekmektedir.
Yukarıda açıklaması yapılan indirim ve hesaplamalar brüt ücret üzerinden ücret alanlar için yapılmıştır.
Ancak, işyerlerinden net ücret alan veya ödemelerini net alan personelin iadelerinde sorun yaşanmasına sebep olacaktır. Vergi idaresi, kesintinin personel ücretinden yapıldığını varsaymakta ve iadenin çalışana yapılmasını, sağlamaya çalışmaktadır.
Ancak, işyerlerinden net ücret alan veya ödemelerini net alan personelin iadelerinde sorun yaşanmasına sebep olacaktır. Vergi idaresi, kesintinin personel ücretinden yapıldığını varsaymakta ve iadenin çalışana yapılmasını, sağlamaya çalışmaktadır.
Ancak, ücret net ödendiğinden dolayı tüm maliyetleri işveren karşıladığı ve belgelendirildiği için vergi sorumlusu olarak işverenin, kesinti yaparken % 8 lik artış nedeniyle ücreti yükseltmesi nedeniyle iadenin işverene yapılması daha doğru kabul edilmesi gerekmektedir.
Ancak, ücret net ödendiğinden dolayı tüm maliyetleri işveren karşıladığı ve belgelendirildiği için vergi sorumlusu olarak işverenin, kesinti yaparken % 8 lik artış nedeniyle ücreti yükseltmesi nedeniyle iadenin işverene yapılması daha doğru kabul edilmesi gerekmektedir.
Şakir Gülsever
